Wojna koreańska - konflikt toczący się w latach 1950-1953 między siłami radzieckimi i chińskimi, a siłami ONZ (głównie amerykańskimi) na terytorium Półwyspu Koreańskiego. Sytuacja polityczna Korea od roku 1910 należała do Japonii. Po II wojnie światowej w grudniu 1945 roku USA i ZSRR utworzyły komisję mającą na celu stworzenie rządu ogólnokoreańskiego. Na skutek prowadzonej przez polityki przeobrażeń ustrojowych, w 1947 roku USA wycofały się z komisji, a w 1948 roku Półwysep Koreański został podzielony na Koreę Południową i Północną. Od północy Korea Płn. graniczyła z Chinami, w której w roku 1948 Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza, prowadzona przez Mao Zedonga, przejęła władzę z rąk Czang Kai-szeka. Kim Ir Sen, przywódca KRLD, snuł plany "wyzwolenia" całości półwyspu, apelując w tym celu do Stalina, ten jednak odmawiał, woląc pozostawić obie Koree w chińskiej strefie wpływów. W maju 1950 Stalin poinformował Kim Ir Sena i Mao Zedonga, że operacja nie może się rozpocząć, jeśli nie uzgodnią między sobą ścisłych elementów współpracy, samemu przy tym delikatnie się wycofując. Bardzo istotnym faktem w kwestii wydania zgody przez Stalina na wojnę była pierwsza radziecka eksplozja bomby atomowej w sierpniu 1949 roku. Przebieg wojny 25 czerwca 1950 roku wojska Korei Płn. wkroczyły na terytorium Korei Płd. przekraczając 38 równoleżnik. W odpowiedzi Rada Bezpieczeństwa ONZ uchwaliła 27 czerwca wysłanie do Koreii sił międzynarodowych. Związek Sowiecki oficjalnie zbojkotował obrady (z powodu nieprzyznania ChRL miejsca w Radzie Bezpieczeństwa) co ułatwiło przegłosowanie wniosku. Do końca września wojska komunistycznej Korei opanowały prawie cały półwysep. Prezydent USA, Harry Truman, sformułował doktrynę containment, czyli powstrzymywania ekspansji komunizmu, wykreowaną przez George'a Kennana, doradcę ambasadora USA w Moskwie. Udany desant zjednoczonej armii ONZ dowodzonej przez gen. Douglasa MacArthura pod miastem Inczhon oraz jednoczesne kontruderzenie z miasta Pusan doprowadziły do odzyskania zajętych przez wojska Północy terenów. W październiku działania przeniosły się na północ od 38 równoleżnika, a Korea Północna do końca tego miesiąca znalazła się pod okupacją ONZ. ONZ podjęła w tym momencie próby negocjacji zawieszenia broni, które zostały pod naciskiem Stalina zerwane. 25 października Mao Zedong wprowadził na front kilkusetysięczną armię "ochotników". Zrazu udana ofensywa zatrzymała się w maju 1951 w okolicach 38 równoleżnikach. Armia chińsko-koreańska rozpoczęła mające na celu zwłokę negocjacje, do nowej ofensywy jednak nie doszło z uwagi na śmierć Stalina w marcu 1953. Wydarzenie to pozwoliło zakończyć rokowania pokojowe 27 lipca 1953 w Panmundżonie podpisaniem umowy o strefie demarkacyjnej dzielącej półwysep na wysokości 38 równoleżnika. Konsekwencje wojny Skutkiem wojny koreańskiej był bezpośredni konflikt interesów ZSRR i Chin. Po zaangażowaniu ogromnej armii chińskiej, Stalin uzależnił bowiem Chiny nie tylko politycznie od ZSRR. Warunkiem powodzenia ofensywy chińskiej były, stałe dostawy sowieckiej broni, za które Stalin zażądał zapłaty już po wkroczeniu armii chińskiej do Korei. Mao Zedong był jednak ideowym komunistą, któremu zależało na pokonaniu "imperialistycznej" Ameryki, miał też duże ambicje związane z budową nowego państwa chińskiego. W przeciwieństwie do niego Stalin kalkulował jaki interes z rozszerzenia strefy wpływów może wyniknąć dla ZSRR z tej wojny. Wojna koreańska miała też daleko idące konsekwencje w polityce światowej. Wytworzyła przede wszystkim powszechny strach przed wojną światową, w której bardzo prawdopodobne było użycie broni nuklearnej. Kryzys koreański doprowadził również do wzrostu zaangażowania amerykańskiego w Europie. USA potroiły wydatki na obronność i uściśliły współpracę z sojusznikami w ramach NATO. Stany Zjednoczone przyjęły rolę naczelnego dowódcy w bloku państw zachodnich, kreując model dwubiegunowości w stosunkach międzynarodowych. http://pl.wikipedia.org/wiki/Wojna_korea%C5%84ska BERLIN Historia Założony w IX wieku przez plemiona słowiańskie jako Berolina. Od 1864 roku jest stolicą zjednoczonych Niemiec. Przed ponownym zjednoczeniem Niemiec miasto było podzielone na część wschodnią należącą do NRD - jako jej stolica - i część zachodnią (Berlin Zachodni) stanowiącą eksklawę RFN. W latach 1948-49 Rosjanie wprowadzili blokadę Berlina Zachodniego, na co alianci odpowiedzieli uruchomieniem mostu powietrznego z zaoaptrzeniem. W latach 1961-1989 Berlin Zachodni był otoczony murem berlińskim, którego zburzenie było symbolem zjednoczenia dwóch części miasta oraz dwóch państw niemieckich. Historia po 1945 2 maja 1945 Kapitulacja Berlina po zdobyciu przez wojska sowieckie. Berlin ma jeszcze 2,8 miliona mieszkańców, co trzeci dom jest zniszczony. Liczba obywateli żydowskich obniżyła się z 173.000 (koniec 1932) na 6.000: około 100.000 Żydów mogło do połowy 1941r. wyemigrować (najazd na Związek Radziecki), ponad 60.000 zginęło w obozach koncentracyjnych, tylko 1.400 przeżyło w Podziemiu Berlina. 8 maja 1945 Niemcy zostały po wielomiesięcznej walce prawie całkowice zajęte przez wojska alianckie. Podpisanie kapitulacji przez Wehrmacht w Berlinie-Karlshorst; Berlin podzielono na 4 strefy okupacyjne. Komendantura aliantów (Sojusznicza Rada Kontroli Niemiec) przez dłuższy czas jest jedyną instancją polityczną uprawnioną do funkcjonowania w całym Berlinie. Sektor amerykański: Zehlendorf, Steglitz, Schöneberg, Tempelhof, Neukölln und Kreuzberg; sektor brytyjski: Spandau, Charlottenburg, Tiergarten und Wilmersdorf; sektor francuski: Reinickendorf und Wedding; sektor sowiecki: Mitte, Friedrichshain, Lichtenberg, Prenzlauer Berg, Pankow, Weißensee, Treptow und Köpenick. 22 kwietnia 1946 Zjednoczenie SPD (Socjaldemokratycznej Partii Niemiec - SPN) i KPD (Komunistycznej Partii Niemiec - KPN) w SED (Niemiecka Socjalistyczna Partia Jedności) na terenie radzieckiej strefy okupacyjnej. 20 czerwca 1948 Reforma walutowa w trzech strefach zachodnich i w trzech zachodnich sektorach Berlina (wprowadzenie marki niemieckiej); w Berlinie banknoty są znakowane literą "B" ("Bären-Mark"). 24 czerwca 1948 Blokada dróg lądowych i wodnych trzech zachodnich sektorów Berlina przez Sowietów. 26 czerwca 1948 Most powietrzny dla zaopatrzenia zachodnich sektorów Berlina powstały z polecenia amerykańskiego gubernatora generała Luciusa D. Clay; rozbudowa poligonu Tegel do drugiego lotniska Berlina Zachodniego w ciągu 3 miesięcy. 4 grudnia 1948 Utrudnienia na uniwersytecie im. Humboldta (we wschodniej części Berlina) doprowadzają do utworzenia Wolnego Uniwersytetu ("Freie Universität") w Berlinie Zachodnim. 23 maja 1949 W Bonn zostaje ogłoszona Ustawa Zasadnicza (konstytucja) Niemiec. Berlin Zachodni staje się zgodnie z zastrzeżeniami aliantów landem Republiki Niemieckiej. 7 października 1949 W Berlinie Wschodnim zostaje proklamowana Niemiecka Republika Demokratyczna, Berlin Wschodni staje się stolicą NRD. 27 maja 1952 NRD przerywa połączenie telefoniczne między Berlinem Zachodnim i Wschodnim. Berlińczykom z Zachodu zostaje zabroniony wjazd na terytorium NRD (poza Berlinem Wschodnim). 17 czerwca 1953 Powstanie narodowe w Berlinie Wschodnim i w NRD; powstanie zostaje krwawo stłumione przez wojska sowieckie; ok. 260 demostrantów i 100 policjantów zostaje zabitych; 5.000 aresztowanych. 15 czerwca 1961 Szef SED Walter Ulbricht: "Robotnicy budowlani naszej stolicy zajmuja się głównie budownictwem mieszkań i ich siła robocza zostaje w pełni wykorzystana w tym właśnie celu. Nikt nie ma zamiaru budować muru!" 13 sierpnia 1961 Początek budowy Muru Berlińskiego. Berlin Zachodni i Wschodni dzieli mur i drut kolczasty. NRD określa obwarowanie granicy jako "antyfaszystowski wał ochronny". 3 września 1971 Ambasadorzy Sił Sprzymierzonych i ZSRR podpisali 4-stronną konferencję w sprawie Berlina Zachodniego; określono status Berlina Zachodniego i po obu stronach muru zadeklarowano rezygnację z używania przemocy. W ślad za tym podpisano porozumienie w sprawie tranzytu przez NRD do Berlina Zachodniego, które weszło w życie dopiero w czerwcu 1972. Berlin Zachodni, będący wrażliwyn punktem politycznej "zimnej wojny", uzyskuje po długim okresie wyczekiwania zobowiązującą w świetle prawa międzynarodowego gwarancję swojego statusu. Lato 1989 Urlopy mieszkańców NRD w ZSRR, Polsce i na Węgrzech stają się powodem utraty stanowisk na Zachodzie. Reżim utrzymuje się jednak wśród ludności. Erich Honecker: "Socjalizmu nie zatrzyma ani wól ani osioł". 18 pazdziernika 1989 Zmiana na stanowisku przewodniczącego Rady Państwa NRD - odszedł Erich Honecker, zastąpił go Egon Krenz. 9 listopada 1989 Otwarcie przejścia przez Mur Berliński także dla obywateli NRD. Na jednej z konferencji prasowych członek Biura Politycznego Schabowski oznajmia: ? postanowiliśmy wydać decyzję, która umożliwi każdemu obywatelowi NRD przekraczać punkty graniczne NRD?. Chętnie korzystający z tej możliwości obywatele NRD są entuzjastycznie witani w Berlinie Zachodnim. Na przejściach granicznych są tysiące osób, tak że około 23.30 muszą być otwierane szlabany. Upadek muru. Rozpoczyna się handel na skalę światową kawałkami muru i akcesoriami wojskowymi z czasów NRD i Związku Radzieckiego. Tylko na murze berlińskim zginęło 235 osób (na wewnętrznej stronie granicy 370, kolejne 220 ofiar śmiertelnych było na granicy NRD z Europą Wschodnią). Öffnung der Übergänge der Berliner Mauer auch für Bürger der DDR. Auf einer Pressekonferenz teilt das Politbüromitglied Schabowski mit: "... haben wir uns dazu entschlossen, heute eine Regelung zu treffen, die es jedem Bürger der DDR möglich macht, über Grenzübergangspunkte der DDR auszureisen." Die daraufhin zahlreich aufbrechenden DDR-Bürger werden von den West-Berlinern herzlich begrüßt. An den Grenzübergängen drängen sich bald viele zehntausende Besuchswillige, so daß gegen 23.30 Uhr die Schlagbäume geöffnet werden müssen. Alle Kontrollen werden eingestellt: die Mauer hat ausgedient. "Mauerspechte" beginnen bald darauf, das monströse Bauwerk niederzulegen; ein weltweiter Souvenirhandel mit Mauerbruchstücken und ganzen Mauerabschnitten sowie Militaria aus Beständen der DDR und der Sowjetunion beginnt. Nach Angaben der "Arbeitsgemeinschaft 13. August" sollen allein an der Berliner Mauer 235 Menschen gestorben sein (an der innerdeutschen Grenze 370, und weitere 220 Todesopfer gab es an den DDR-Grenzen nach Osteuropa). Dezember 1989 Auf einem Sonderparteitag versucht die SED, mit ihrem "realsozialistischen" Flügel abzurechnen; man stimmt der Umbenennung in "Partei des demokratischen Sozialismus (PDS)" zu. Die Volkskammer der DDR wählt den bisherigen Sekretär des SED-Bezirks Dresden, Hans Modrow, zum Vorsitzenden des Ministerrats der DDR. März 1990 Bei den ersten freien Wahlen zur Volkskammer der DDR erreichen die christlich-demokratischen und die liberalen Parteien die Mehrheit. Die SPD schneidet unerwartet schwach ab, weil sich ihre Sprecher (außer Willy Brandt) gegen die mehrheitlichen Erwartungen der DDR-Bevölkerung - d.h. einer sofortigen deutschen Vereinigung - ausgesprochen hatten. Die noch Ende November 1989 von Bundeskanzler Kohl projizierte schrittweise Annäherung der beiden Staaten über einen Zeitraum von ca. 5 Jahren war aufgegeben worden, als sich kurz darauf zeigte, daß die Menschen schnell "zur DM" wollten. Die Volkskammer wählt Lothar de Maiziere (CDU) zum Vorsitzenden des Ministerrats der DDR. Seinem Kabinett gehören anfangs Minister aller Parteien, außer der PDS, an. 3. Oktober 1990 Erweiterung der Bundesrepublik Deutschland durch Beitritt der Deutschen Demokratischen Republik in den Geltungsbereich des Grundgesetzes. Die ehemaligen DDR-Gebiete werden nun amtlich "Beitrittsgebiete", umgangssprachlich "Neue Bundesländer" genannt. Wiedervereinigung der Stadt Berlin; Einwohnerzahl: 3,46 Millionen, Fläche: 889 km2, 23 Bezirke (12 West + 11 Ost). Bundeshauptstadt ist Berlin, Regierungs- und Parlamentssitz vorläufig noch Bonn. "Czerwony Ratusz " 5. Mai 1996 Berlin und Brandenburg bleiben getrennte Bundesländer. Die Volksabstimmung ergab: Berlin 53,4 %, Brandenburg nur 37 % Stimmen für die Vereinigung der beiden Bundesländer. Brandenburgische Fusionsgegner befürchteten, in einem von Berlin dominierten Bundesland erneut zu kurz zu kommen, wie bereits zu DDR-Zeiten zugunsten Ost-Berlins. Die Regierungschefs Diepgen und Stolpe erklärten enttäuscht, nunmehr ersatzweise eine verstärkte "kooperative Zusammenarbeit" zu praktizieren; dazu seien jedoch rund 200 weitere Staatsverträge und Verwaltungsabkommen notwendig. Literatura * M. Ribbe und J. Schmädeke, Kleine Berlin-Geschichte, Berlin 1989, 3. Auflage 1994 * Knaurs Kulturführer in Farbe - Berlin, herausgegeben von M. Mehling, München 1992 * Foyer Berlin - Magazin der Senatsverwaltung für Bau- und Wohnungswesen, Berlin 1994ff. http://pl.wikipedia.org/wiki/Berlin http://www.ewz.euv-frankfurt-o.de/DPDMZ/html_pl/g_berlin_geschichte_pl.html FRANCJA http://prace.sciaga.pl/24298.html - historia UE, warto wiedziec Na czele tych Francuzów, którzy opowiedzieli się po stronie antyhitlerowskiej koalicji stanął gen. Charles de Gaulle. To dzięki niemu Francja po II wojnie światowej została uznana za mocarstwo uprawnione do okupacji części niemieckiego terytorium. Pozostając przez kilkanaście lat z boku politycznych wydarzeń w kraju, w 1958 roku powrócił na scenę polityczną jako mąż opatrznościowy Francji, gdy okazało się, że dotychczasowa ekipa nie potrafił sprostać zaistniałej sytuacji politycznej (wojna kolonialna w Indochinach i Afryce Północnej) i powolnemu rozkładowi francuskiego imperium kolonialnego. W 1958 roku, po zmianie konstytucji francuskiej, dotychczas istniejąca Unia Francuska zostaje zastąpiona Wspólnotą Francuską, zrzeszającą byłe kolonie francuskie w Afryce. Przyznana im w tym roku autonomia stanowiła wstęp do przyznania niepodległości, co stało się faktem w 1960 roku. Sukcesem polityki de Gaulle'a było także zakończenie krwawego konfliktu w Algierii (1954 - 1962) i przyznanie temu krajowi niepodległości. Posunięcie to przysporzyło mu wielu wrogów, którzy nie chcieli pogodzić się z utratą Algierii (Organizacja Tajnej Armii - "OAS") i nie wahali się dokonać kilku zamachów na przywódcę państwa. Wielkim planem politycznym de Gaulle'a było stworzenie z Francji mocarstwa (gaullizm). Nie dopuszczał on możliwości, by Francja kiedykolwiek miała przyjmować dyrektywy płynące z innych ośrodków politycznych. Stąd niechęć de Gaulle'a do nadmiernej integracji europejskiej, dla której przedstawiał alternatywny program "Europy Ojczyzn" oraz dominacji militarnej USA w Europie. Wyrazem emancypacji militarnej Francji było stworzenie własnej bomby atomowej i wystąpienie z wojskowych struktur NATO w 1966 roku. 9 V 1950 r. ówczesny francuski minister spraw zagranicznych Robert Schuman, który pochodził z Lotaryngii a podczas I wojny światowej służył w armii niemieckiej, wysunął plan koordynacji francuskiej i niemieckiej gospodarki węglem i stalą jako krok ku jedności europejskiej. Jednym z głównych autorów planu był szef francuskiej komisji planowania Jean Monnet[5]. Plan Schumana podchwycili kanclerz RFN Konrad Adenauer oraz premier Włoch Alcide de Gasperi. W kwietniu 1951 r. w Paryżu delegaci Francji, RFN, Włoch, Belgii, Holandii i Luksemburga podpisali porozumienie o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali stawiając pierwszy realny krok na tej drodze. Wszystkie parlamenty krajów-sygnatariuszy układu ratyfikowały go do czerwca 1952 r. Podobnie jak w USA, także w Europie Zachodniej lata sześćdziesiąte przyniosły nasilenie nowych zjawisk społecznych i obyczajowych. W Zachodniej Europie pojawiły się ruchy "opozycji pozaparlamentarnej" i bunty studenckie. Ich podłożem były pokoleniowe przemiany kulturowe, frustracje studentów i absolwentów wyższych uczelni poszukujących pracy oraz naiwny anarchizm będący reakcją na dobrobyt, porządek i brak głębszych problemów. W tych warunkach popularne stawały się hasła lewackich grupek atakujących systemy zachodnie pod hasłami wolności. Fala demonstracji, która objęła uniwersytety francuskie w maju 1968 r., rozlała się szeroko po Europie. Strajkowali i protestowali studenci w RFN, Włoszech, Belgii, Holandii i Szwecji. W dniu 14 I 1963 r. prezydent de Gaulle oświadczył, iż Francja jest przeciwna wejściu Wielkiej Brytanii do Wspólnoty. Oponując przeciw wejściu Wielkiej Brytanii do EWG i przewadze amerykańskiej w NATO de Gaulle dążył do ograniczenia wpływów anglosaskich na kontentencie i podniesienia znaczenia Francji w jednoczącej się Europie. Było to szczególnie wyraźne w kontekście amerykańskiego poparcia dla członkostwa Wielkiej Brytanii w EWG. Wielka Brytania mogła istotnie wnieść do wspólnoty europejskiej swoje specjalne stosunki z USA, a także konflikty z Hiszpanią o Gibraltar i Islandią o prawa połowu na wodach przybrzeżnych, ale veto de Gaulle'a stało w sprzeczności z jego ideą wspólnego domu wszystkich Europejczyków i podkopywało jedność Europy zachodniej wobec zagrożenia radzieckiego. De Gaulle podtrzymywał sprzeciw wobec brytyjskiego akcesu do EWG do końca swych rządów. Podczas negocjacji prowadzonych w 1962 i 1963 r. Paryż zażądał od swych partnerów uzgadniania cen zboża, niektórych gatunków mięsa, drobiu i jarzyn. Wobec sprzeciwu pozostałych państw, de Gaulle wycofał swoich przedstawicieli z EWG, Euratomu i Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Ponieważ kroki te pogorszyły notowania generała wśród rolników francuskich podczas wyborów prezydenckich z grudnia 1965 r., de Gaulle powrócił do rokowań. Dzięki temu w dniu 8 IV 1965 r. podpisano traktat o połączeniu władz wykonawczych EWG, Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali oraz Euratomu. Wspólna władza wykonawcza trzech wspólnot przyjęła postać Rady i Komisji, tworzących ramy instytucjonalne Wspólnot Europejskich. Postanowienia te weszły w życie w 1967 r. W maju 1966 r. zawarto kompromis, w którym Francja otrzymać miała subsydia rolnicze, zaś z początkiem lipca 1968 r. zniesiono wewnętrzne taryfy celne na artykuły rolnicze w państwach EWG. W dziedzinie obronności opinia publiczna Europy Zachodniej uświadomiała sobie z rosnącą wyrazistością uzależnienie od "parasola atomowego" USA, co nasilało nastroje antyamerykańskie. Nie brano przy tym często pod uwagę przewagi sił radzieckich nad armiami zachodnioeuropejskimi. Ostatecznie w 1966 r. de Gaulle wycofał Francję ze struktur wojskowych NATO. Pewne otrzeźwienie przyniosła we Francji i w Zachodniej Europie inwazja Czechosłowacji przez wojska "bratnich" krajów w 1968 r. oraz "normalizacja" nad Wełtawą. Fiasko "socjalizmu z ludzką twarzą" powstrzymało wzrost radykalnych nastrojów lewicowych wśród młodzieży Przywiązanie do idei Wielkiej Rewolucji spowodowało, że Francja przez długi czas była krajem rządzonym centralnie. Miało to swój historyczny początek w obawach jakobinów, którzy zawsze gwałtownie przeciwstawiali się decentralizacji obawiając się, że może ona uruchomić tendencje federalistyczne. We Francji porewolucyjnej funkcjonowały dwa szczeble administracji: gmina i departament. Departament utworzony został przez cesarza Napoleona I, by ujednolić system zarządzania; na jego czele stanął prefekt, który był przedstawicielem państwa. System ten dość szybko ewoluował; departamenty wyłoniły pochodzące z wyborów lokalnych zgromadzenia. Koncepcja stworzenia regionów pojawiła się, kiedy trzeba było odbudowywać Francję ze zniszczeń po I i II wojnie światowej. Wynikała z przesłanek ekonomicznych, które nakazywały reorganizację państwa i wyrównanie zapaści gospodarczej pomiędzy Paryżem a prowincją. W roku 1956 powołano do życia tzw. regiony ekonomiczne, przy których wkrótce uruchomiono pochodzące z mianowania zgromadzenia doradcze, w skład których wchodzili przedstawiciele elit przemysłowych i społecznych. Współczesna koncepcja regionu zaczęła się kształtować w latach 70-tych. Proces ten uruchomiło społeczne rozczarowanie działaniami scentralizowanej administracji rządowej. Jej praca nie przynosiła oczekiwanych efektów; biurokracja kosztowała dużo, a sposób podejmowania i wykonywania decyzji nie sprzyjał zaangażowaniu w ten proces obywateli. W roku 1968 prezydent Charles de Gaulle próbował wprowadzić regiony, wtedy Francuzi w referendum powiedzieli projektowi generała: nie. Proces regionalizacji Francji uległ wtedy zahamowaniu. Sfinalizował go w roku 1982 prezydent Francois Mitterand; wtedy w takim samym referendum Francuzi zaakceptowali przebudowę systemu adminstracyjnego państwa. Pierwsze powszechne wybory do władz regionów odbyły się we Francji w roku 1986, granice administracyjne regionów (jest ich 22) pokrywały się właściwie z granicami regionów ekonomicznych utworzonych w 1956 roku. Warto podkreślić, że nowa struktura regionalna Francji nie powstała, jak we sąsiednich Włoszech czy Hiszpanii, w wyniku działań lokalnych sił politycznych, ale na skutek saamoograniczająch się działań administracji państwowej, która zdecydowała się przekazać znaczną część swojej władzy w dół, wybieralnym strukturom samorządowym WOLYN http://www.ipn.gov.pl/a_230603_wolyn.html http://www.wolyn.prv.pl/